Sosyal girişimcilik alanında özel projeler hayata geçiren 16 farklı ülkeden 20 genç, İstanbul BİLGİ Üniversitesi ev sahipliğinde, Santralistanbul’da düzenlenen törenle ödüllerini aldı.

Büyük düşünmekten korkmayan, alışılmışın dışında bir bakış açısına sahip, dünyanın sorunlarına samimi bir kaygıyla çözüm üreten 16 ülkeden 20 genç lider, deneyimlerini paylaşmak üzere İstanbul’da buluştu. Her sene 20 genç sosyal girişimcinin seçildiği ve desteklendiği Global Fellows programına bu yıl İstanbul Bilgi Üniversitesi ev sahipliği yaptı. Son 10 yıldır Uluslararası Gençlik Vakfı (IYF) tarafından küresel olarak düzenlenen ve Sylvan Laureate Vakfı (SLF) tarafından desteklenen Global Fellows (Küresel Liderler) programı dünyanın dört bir yanından genç sosyal girişimcilere destek veriyor.

Bu yıl programın tüm eğitimleri İstanbul’da, ödül töreni ise İstanbul Bilgi Üniversitesi ev sahipliğinde Santralistanbul kampüsünde gerçekleştirildi. Bu etkinlik aracılığıyla hem farklı ülkelerde yaşadıkları toplum için önemli pozitif değişimlere sebep olan gençler ödüllendirildi hem de ‘Türkiye’de de Sosyal Girişimcilik’e farkındalık artırılmaya çalışıldı.

Genç sosyal girişimciler önce 4-11 Ekim tarihlerinde bir hafta süresince liderlik, iletişim, iş planı, vizyonerlik başlıklarında eğitim gördü. 10 Ekim’de İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde gerçeklen ödül töreninde ise Amerika, Kosova, İspanya, Hindistan, Lübnan, Kamboçya, Peru, Nijerya, Uganda, Meksika, Brezilya, Güney Afrika ve Türkiye’den toplamda 20 genç lider, sosyal girişimcilik alanında yarattıkları özel projeleri nedeniyle ödül aldı.

BİLGİ’li Gökden de ödül aldı

Program kapsamında ‘Annemin Kilimleri’ projesini hayata geçiren 21 yaşındaki İstanbul Bilgi Üniversitesi öğrencisi Gökden İpek Yosunlu da ödül alan liderler arasında yer aldı. Annemin Kilimleri projesi çalışma hayatında yer alamayan köylü kadınların aile ekonomilerine gelir sağlaması yönünde kolay ve anlaşılır bir model öneriyor. Projede ayrıca çöp olarak atılan birçok maddenin aslında dönüştürülebilir hammaddeler olduğu bilincinin kazandırılması da amaçlanıyor.

Programın ödül töreninde konuşan İstanbul Bilgi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Rifat Sarıcaoğlu, ödül törenine ev sahipliği yapmaktan duydukları mutluluğu dile getirdi ve: “2012 Küresel Sosyal Liderler’i Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyuyoruz. Yoksulluktan eğitime erişme ve çevre sorunlarına kadar acil konulara eğilmiş olan bu yenilikçi gençlerin, Türkiye’de ve dünyada yaşıtlarıyla paylaşacak çok şeyleri var” dedi.

Laureate Uluslararası Üniversiteler Ağı Başkanı ve CEO’su Douglas L. Becker ise: “Liderlikleri ve yarattıkları modellerle her biri yaşıtlarına ve topluma ilham veren bu gençleri kutluyorum. Bu gençler ürettikleri projelerle gelişkin toplumlar için vazgeçilmez olan hizmet ve sivil katılım ahlakını güçlendiriyor” diye konuştu.

Uluslararası Gençlik Vakfı (IYF) Başkanı ve CEO’su William S. Reese de bir konuşma yaparak: “İstanbul Bilgi Üniversitesi ev sahipliğinde 16 ülkeden 20 küresel genç lideri bu eğitim çalışmasında bir araya getirmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Bu gençler tek başlarına başaracaklarından çok daha fazlasını bir araya gelerek becerecekler, buna inanıyoruz” dedi.

BİLGİ, üç yıldır katılıyor

Laureate Küresel Liderler Programı, toplamda 1,2 milyondan fazla insanın hayatını etkileyen, 71 ülkede 650’den fazla genç sosyal girişimciden oluşan bir topluluk. İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından 2010 yılında başlatılan program, içinde bulundukları toplum için pozitif değişimin liderliğini üstlenen gençleri güçlendirmek ve desteklemek için oluşturulmuş bulunuyor. Her yıl, 10 istisnai genç sosyal girişimci, rekabetçi bir başvuru sürecini takiben İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından seçiliyor. Türkiye’nin genç kahramanları bu sayede kişisel, vizyonel, politik, işbirliğine yönelik, organizasyonel ve sosyal alanlarda liderlik becerilerini geliştirebilme fırsatına kavuşuyor.

Fikir aşamasında olup henüz sosyal bir fayda sağlamamış olan projeler değerlendirmeye alınmıyor. Projelerin muhakkak toplumda fark yaratmış ve pozitif yarar sağlamış ve sürdürülebilir olması gerekiyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi ve proje ortaklarının tek hedefi; Türkiye’de ‘Sosyal Girişimcilik’ kavramının bilinirliğini artırmak ve bu anlamda çevrelerinde fark yaratmış, pozitif değişikliğe ön ayak olmuş gençleri onurlandırmak ve ödüllendirmek.  Türkiye’de farkında olmadığımız ancak çok başarılı sosyal girişimcilik örnekleri mevcut. Bu tür projelerin sayısını mevcut projeler topluma tanıtıldıkça artacağı için, Bilgi Genç Sosyal Girişimci Ödülleri vasıtasıyla bu örnekleri tüm Türkiye’ye tanıtma fırsatı sunuluyor. Proje yürütücülerinin en önemli görevi bu projenin sürdürülebilir olmasını sağlamak. Yıllar sonra geriye bakıldığında; gerek ulusal gerekse uluslararası alanda birbirleri ile iletişimde olan bir ‘Sosyal Girişimciler Ağı’ oluşturmuş olmak da en büyük hedefler arasında.

Ağ, her yıl daha da büyüyor

İstanbul Bilgi Üniversitesi liderliğinde hayata geçirilen BİLGİ Genç Sosyal Girişimci Ödülleri, 2001 yılında Uluslararası Gençlik Vakfı tarafından oluşturulmuş YouthActionNet® programının ulusal bir iştiraki. Proje, 2005 yılında Uluslararası Gençlik Vakfı ile ortaklık yapan, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin de üyesi olduğu Laureate International Universities ağı ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı tarafından destekleniyor.

Projenin en öncelikli amacı, içinde yaşadıkları topluma pozitif katkı sağlamayı başarmış genç sosyal girişimcileri tespit etmek ve onlara destek olmak. Bu ödüllerle, aynı zamanda bilgi ve tecrübelerini birbiriyle paylaşan ve her yıl daha da büyüyen bir sosyal girişimciler ağı oluşturulması hedefleniyor. Her sene seçilecek olan on genç sosyal girişimci, liderlik vasıflarının geliştirilmesi ve topluma sağladıkları faydanın sürdürülebilmesi için mentor desteği alarak, özenle hazırlanmış eğitim programlarına katılıyor ve eğitim sürecinin sonunda bir ödül töreni ile onurlandırılıyor. Her bir finalist ayrıca projelerini geliştirebilmeleri için nakit para ödülü almaya hak kazanıyor.

BİLGİ Genç Sosyal Girişimci Ödülleri aracılığıyla, her gün hiç yorulmadan ve vazgeçmeden çalışan, parçası oldukları topluma barış, adalet ve refah getirmeyi hedefleyen genç liderler arınıyor. Bu gençlerden beklenen, kendilerini projelerine adamaları, yaratıcılık ve liderlik özelliklerini kullanarak daha iyi bir dünya için çevrelerine örnek olmaları. Fikrini hayata geçirmeyi başarabilmiş genç sosyal girişimcilerin hikayelerini takip etmek ve daha fazla bilgi almak için www.bilgiggo.org adresi ziyaret edilebilir.

Faydalı projeler ödül aldı

Bu yıl dünyadan 20 genç sosyal girişimcilik liderinin ödül alan projeleri, oldukça dikkat çekici. ‘StartSomeGood’ adlı projesi ödül alan ABD-Washington’dan 28 yaşındaki Alex Budak, değişim yaratan insanların fikirlerini eyleme ve etkiye dönüştürmelerine yönelik olarak StartSomeGood şirketinin kurulmasına katıldı. Projesi ile ilgili Alex: “Yaklaşımımız, değişim yaratanlar için yeni ve sağlam bir bağış toplama platformu yaratmak için günümüzde en önemli hayırseverlik trendlerinden faydalanmaktadır” diyor.

Kosova Piriştina’dan ‘Kosova 2.0’ adlı projesiyle ödül alan 28 yaşındaki Besa Luci’nin bu projesi, Kosova’nın susturulmuş ve haklarından mahrum edilmiş çoğunluğu olan gençlerin sesi olmuş durumda. Gençlerin yön verdiği, bağımsız bir medya mecrası olan girişim, bir dergi yayınlıyor ve gençlerin bloglar, vloglar ve foto-makaleler aktardıkları kuvvetli bir çevrimiçi mevcudiyete ev sahipliği yapıyor.

İspanya Barselona’dan programa katılan 27 yaşındaki Karine Pena, Barselona’nın sürdürülebilirliği ve yaşanabilirliğine yönelik olarak sosyal eylemlilik, yaratıcı girişimcilik ve katılımcı yönetişimi teşvik için ‘Maka Green BCN’nin kurulmasına katılmış. Hedeflerine ulaşmak için sürdürülebilir tasarımı ve kentin yüz yüze olduğu çevre sorunlarına dair yaratıcı çözümler etrafında diyaloğu teşvik eden online bir dergi yayınlıyor. Hindistan Bengaluru’dan ‘Ulusal Sosyal Girişimcilik Forumu’ projesi ödül alan 26 yaşındaki Yashveer Singh, gelişim sektöründeki beceri eşitsizliğine değinmek ve üniversite öğrencilerini sosyal yenilikler ve girişimcilik yönünde teşvik ederek, eğiterek ve destekleyerek Hint gençliğini etkilemek amacıyla bu forumu kurmuş.

Gönüllülük ruhu geliştirmek

Lübnan Beyrut’tan ödül alan 24 yaşındaki Afif Tabsch, Lübnan gençliğinde yeni bir gönüllülük ruhu geliştirmek saygı, kabul ve sevgi değerlerini teşvik amacıyla, gençliği güçlendirmeye yönelik bir STK olan ‘Aie Serve’nin kurulmasına katıldı. Kamboçya Siem Reap’tan ödül alan 27 yaşındaki Sambat Choan ise, Kro Bei Riel kırsal toplumunda yaşayan aileler ve çocukların yaşam kalitesini artırmak ve onlara bedava eğitim olanakları sağlamak amacıyla ‘Self Help Toplum Merkezi’ni (SHCC) kurdu. SHCC’nin faaliyetleri arasında 3 ila 20 yaşlarında 1700 öğrenciye hizmet veren bir okulun işletilmesi, İngilizce derslerinin temini, sosyal hizmet ve anaokulu programları, bilgisayar, sanat ve elişi dersleri ve toplum gelişme hizmetleri yer alıyor.

Şili Santiago’dan ödül alan 24 yaşındaki Benjamin Faivovich, yaşları 14 ile 18 arasında değişen genç insanları, girişimciliğe bir hayat biçimi olarak yanaşmalarını teşvik etmek amacıyla ‘Emprendejoven’i (Gençlik Girişimcisi) kurdu. Dört yıl evvel Emprendejoven yöntemleriyle eğitilmiş öğretmenlerle çalışan gençler, programa katılmamış olanlara kıyasla ortalama yüzde 8 fazla maaş alıyor. Peru Lima’dan 28 yaşındaki Gabriela Chumpitaz Aguirre de ödül aldığı ‘Pinoteca’ projesiyle yaşları 5-12 yaş aralığındaki çocukların eğitsel ihtiyaçlarının ebeveynlerinin, öğretmenlerinin, gönüllülerin, hükümet yetkililerinin ve genel anlamda toplumun aktif katılımıyla karşılanmasını teşvik ediyor. Pinoteca’nın faaliyetleri arasında enteraktif oyunlar ve rol yapma yoluyla öğrenmeyi kolaylaştırma, takım çalışması, aktif dinleme ve liderlik gibi yaşam becerileri, eğitimi ve öğretmenlere yönelik sınıf içi katılımı en yüksek düzeye çıkarma atölyeleri yer alıyor.

Nijerya Lagos’tan 29 yaşındaki Tolulope Sangosanya ise projesi ‘LOTS Vakf’ vasıtasıyla eğitim, sağlık hizmetleri ve yaşam ve liderlik becerilerinde eğitim sağlayarak, bir yandan da savunma faaliyetleriyle korumasız çocukların yaşamlarını değiştiriyor. Tolulope projesi ile ilgili: “Amacımız çocukların eğitim sayesinde dünya çapında liderler olmaları” diyor.

Bisikletle seyahati teşvik

Avustralya Fremantle’den 26 yaşındaki Lachlan Ritchie, bireylerin, toplumun ve gezegenin iyileştirilmesi için insanları, bisikletle seyahati günlük hayatlarının bir kısmı olarak benimsemeleri yönünde güçlendirmeyi amaçlayan sosyal bir girişim olan ‘Dismantle’ın kurulmasına katıldı. Dismantle kavramı, bisikletin, insanları daha sağlıklı, daha mutlu, çevre bakımından daha bilinçli ve toplumla daha yakın ilişkili olmalarını sağlamak suretiyle sosyal değişim açısından güçlü bir araç olduğu fikrine dayanıyor.

Hindistan Chennai’den 25 yaşındaki Arun Krishnamurthy, tüm yaşam formlarının birbirine bağlılığına ilişkin daha fazla farkındalık yaratmak ve vatandaşların koruma çalışmalarına aktif katılımları için Hindistan Çevre Vakfı’nı (EFI) kurdu. Peri Iquitos’tan 25 yaşındaki Cristian Jonthan Velez Ramirez, ‘Amazon’da Daha İyi Yaşam Kalitesi için Deneysel Çevre Eğitimi’ programıyla yaklaşık 15 bin öğrenci ve topluluk üyesinin Amazon’un doğal zenginliğini korumak ve muhafaza etme çabalarına katılmalarını sağlayan eğitsel atölyeler yapıyor. Amazon Kurtarma Merkezi’nin bir programı olan projeyle çocuklar, yeşil oyunlara, kukla gösterilerine ve gönüllü etkinliklere katılıyor.

Vietnam Hanoi’den 22 yaşındaki Dang Hong Thai, Vietnam’daki düşük gelirli toplulukların acil sağlık ve çevre sorunlarını karşılamak üzere teknolojik çözümler üreten sosyal bir girişim olarak ‘EcoFire’ı kurdu. Pirinç sapları gibi tarım atıklarından üretilen, yenilenebilen bir yakıt olan Eco Carbon satışı faaliyetlerin merkezinde yer alıyor. Uganda Kampalu’dan 24 yaşındaki Muhammed Kisirisa, gecekondu muhitlerini, yerel kendine yeterliliği desteklerken HIV/AIDS’in yayılmasını önlemek konusunu güçlendirmek amacıyla ‘Köklü Değişim ve Gelişim Eylemi’ni (AFFCAD) kurdu. Meksika Merida’dan 26 yaşındaki Agustin Lorenzo Rodriquez Ake ise hastanede yatan çocukları, kendi iyileşme süreçlerine olumlu duygular besleyen oyunlarla katılmaları için güçlendiren ‘Caza Sonrisas’ı (Gülümseme Arayışı) kurdu. Çocukken kanser tanısı konan Agustin, hastanede yatmanın travmatik etkisini ve olumlu duyguların iyileşmedeki önemli payını ilk elden yaşamış biri.

Çevreye duyarlı davranmak

Brezilya São Paulo’dan 29 yaşındaki Rafael Henrique Siquira Rodrigues, bireylere ve topluluklara çevreye duyarlı davranış, uygulama ve sistemleri benimsemelerinde yardımcı olmak amacıyla ‘S.O.Sustentabilidade’yi (Sürdürebilirlik için Organize Sistemler) kurdu.  Atık malzeme ayırma ve geri dönüştürmede çalışanlar için adil gelir ve düzgün işler yaratırken tüm katı atık zincirinde daha fazla verimi içeren bu girişim, bugüne kadar üniversiteler, şirketler, hükümet kuruluşları ve STK’larla 10’dan fazla ortaklık kurmuş ve girişimin işgücü; gönüllü mühendisler, avukatlar, pazarlamacılar ve iş dünyasından profesyonellerden oluşuyor.

Uganda Kampala’dan 29 yaşındaki Jane Nampijja, bedava kriz müdahale telefon hattı olan, intihar ve akıl hastalığı hakkında farkındalık yaratan ve krizde olan gençlere danışmanlık ve destek veren, ülkedeki ilk ve tek intihar önleme merkezi olan ‘Befriender Uganda’nın kurulmasına katıldı. Befriender Uganda, okul temsilcilikleri programıyla okul çalışanlarını ihtihar eğilimli öğrencileri belirleyip desteklemeleri yönünde eğitiyor. Güney Afrika Cape Town’dan 25 yaşındaki Anicole Le Roux, ‘I Am Somebody!’ ile öyküleme sanatını, gençlik liderlerinin gelişimini desteklemek, kararlı, farklı topluluklar oluşturmak için kullanıyor. Burada amaç, bireyler ve kurumlar arasında, gençlerin ihtiyaçlarına bütüncül çözümler getiren, güçlü bir ilişkiler ağı inşa etmek.

İspanya El Puerto de Santa Maria’dan 26 yaşındaki Miriam Reyes Oliva ise; dünyada 64 milyon, İspanya’da 200 bin çocuğu etkileyen otizm hastalığı için, ‘Cuentos para Aprendices Visuales’ (Görsel Öğrenenler için Kitaplar) projesini hayata geçirdi. Miriam, Görsel Öğrenenler için Kitaplar vasıtasıyla otistik çocuklar için basılı ve online eğitim malzemeleri geliştiriyor. Kitaplar, otistik çocukların öğretiminde özellikle etkili bulunan piktogramlar içeriyor.

KUTU

YouthActionNet® nedir?

2001 yılında başlatılan programın amacı sosyal farkındalığı yüksek küresel vatandaşların gelişimine yardımcı olmak ve bulundukları topluma, ülkeye ve dünyaya pozitif değişim için destek olabilmelerini sağlamak.  Arkadaşlık programları, ulusal enstitüler, dinamik bir web portalı ve akranlar arası öğrenme fırsatları aracılığıyla, YouthActionNet®, genç değişim liderlerine fikir, kaynak ve kendileri gibi düşünen kişilere ulaşım olanağı sağlıyor. Kar amacı gütmeyen küresel bir örgüt olan YouthActionNet®, 70 ülkede gençlik gelişim projelerini destekleyen Uluslararası Gençlik Vakfı’nın bir girişimi.

Genç insanların fark yaratabileceklerine inanan YouthActionNet®, gerek yerel gerekse küresel olarak gençlerin, çevrenin korunması, insan hakları, HIV/AIDS’in yayılmasının engellenmesi ve demokratik katılım gibi çok önemli konularda liderlik yaptığını düşünüyor.  YouthActionNet® programıyla, hergün daha fazla genç hayal ettikleri daha iyi dünyaya ulaşmak için gerek duydukları kaynaklara sahip oluyor.

2006 yılında YouthActionNet®  bir büyüme stratejisi ile liderlik gelişim programını liderlerin bulunduğu ve pozitif değişiklik sağladıkları çevrelere taşımaya karar verdi.  Dünya genelinde her ülkede kurulan Ulusal Enstitüler aracılığıyla ile YouthActionNet® yeni genç yeteneklere ve liderlere ulaşmayı ve farkındalıklarını artırmayı hedefledi. Türkiye’de proje liderliğini İstanbul Bilgi Üniversitesi üstlendi. İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından yürütülen proje kapsamında finalistler 10 ila 12 ay süreyle kendilerine atanmış mentorlar ile projelerini daha ileriye götürebilmek, temsili ödüle erişebilmek, küresel bir ağ içersindeki aktif üyeler arasına katılabilmek ve teknik becerilerini artırmak gibi fırsatları yakalıyor. YouthActionNet®, Sylvan/Laureate Vakfı’nın desteği ile halihazırda Brezilya, Meksika ve İspanya’da programı başarıyla uyguluyor. Türkiye, Malezya ve Şili ise programa 2010 yılı itibariyle dahil oldu.  YouthActionNet® aynı zamanda Avustralya’da Genç Avustralyalılar Vakfı, İsrail’de ise Levi Lassan Vakfı desteğiyle ulusal enstitüler açıyor.