BİLGİ’nin 2011-2012 akademik dönemde ilk öğrencilerini alarak öğrenime başlayan Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Bölümü, 2015’de ilk mezunlarımızı vermeye hazırlanıyor. Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şerafettin Düztepe, “mezunlarımız firmaları ve sektörü ileri taşıyacaklar” diye konuşuyor.

Kullandığımız her türlü mal ve hizmetin üretildiği andan son kullanıcı tarafından tüketilinceye kadar gecen her aşamada yer alan lojistik, insanın var olduğu andan itibaren var olan bir faaliyet. Bu faaliyetlere, hammaddenin temini, üretilen ürünün taşınması, depolanması, paketlenmesi, etiketlenmesi, gümrük işlemlerinin yapılması, rafta veya adresinde tüketiciye sunulması, iade edilenlerin işlemlerinin yapılması, kullanım sonrası atıkların yok edilmesi ya da değerlendirilmesi örnek olarak verilebilir.

Günümüzde iletişimin ve yer değiştirmenin çok hızlı olması nedeniyle lojistik ulusal temelden çıkıp uluslararası bir nitelik kazandı. Artık, ürünün tüketici tarafından ödenen bedelinin yarısından fazlası üretim sonrasında oluşuyor. Üretim sonrası maliyetin önemli bir kısmı ise lojistik faaliyetlerden geliyor. Bu doğrultuda işletmeler kendi lojistik süreçlerinin kontrolü ve işleyişi için gereken iç dinamiklerini kullanırlarken, pazarda üstün olma ve rakiplerini geçmek için stratejilerini ülke, bölge ve küresel ölçüde ele alıp, avantaja sahip olmayı istiyor.

Bilgi teknolojileri, birçok sektörün yanında lojistik faaliyetlerin yürütülmesini de etkili biçimde değiştiriyor. Ölçmeye dayalı yönetim sistemlerinin en büyük girdisi olan verinin toplanması, bilgiye dönüşmesi, bilginin işlenmesi ve teknolojinin çeşitli performans artırıcı amaçlarla kullanılması lojistiğin süreçlerinde hızlı değişim yaratmaya devam ediyor.

Son yıllarda küreselleşme ve teknolojide meydana gelen hızlı ilerlemeler ile birlikte, tedarik zincirinde ürün ve hizmet üretim maliyetlerinin minimuma indirilmesi sonucu rekabetin boyutu değişti. Ürün ve hizmetlerin istenilen yer ve zamanda, arzu edilen doğruluk, kalite ve maliyette sağlanması, ürünlerle birlikte bilginin de hareketi hayati öneme sahip.

“Lojistik mezunları artıyor”

“Gereksinim duyulan bir şey varsa lojistik de vardır” diyen İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şerafettin Düztepe, uzun yıllar ülkemizde lojistiğin genellikle taşımacılık olarak değerlendirildiğini ama lojistiğin taşımacılığı da kapsayan çok daha geniş bir faaliyet alanı olduğunu söylüyor. Bu kadar önemli bir alan olan lojistikle ilgili eğitimin Türkiye’de 2000’li yıllarda üniversitelere girdiğini belirten Düztepe, lojistik eğitim almış, lojistik profesyoneli yeni mezunların olduğu bir dönem yaşadığımızı düşünüyor.

Bugün ülkemizdeki lojistik şirketlerinin genel müdürleri, genel müdür yardımcıları ve bölüm sorumlularının büyük çoğunluğunun üniversitelerin lojistik programları dışındaki programlardan mezun olduğunu dile getiren Düztepe, “Seçkin lojistik şirketlerini başarı ile yöneten ve geliştiren bu değerli insanların üniversite dönemlerinde lojistik profesyonelliği veren programlar yoktu. Lojistik konularda yaşadıkça öğrendiler, büyük zaman harcadılar, bazen de büyük sıkıntılarla karşılaştılar ve bugünkü başarılarını çok kolay elde etmediler” diyor.

Artık durumun biraz daha farklı olduğunu, üniversitelerin sadece bu konuda uzmanlaşan mezunlar vermeye başladığını anlatan Düztepe, önümüzdeki yıllarda lojistik şirketlerin üst düzey yönetiminde bu mezunları göreceğimize dikkat çekiyor. “Böylece zamandan kazanım sağlanacak. Mezunlar diğer sektörlere göre daha hızlı büyüyen lojistik sektöründe daha hızlı ilerleyebilme sansını yakalayabilecekler” diye konuşan Düztepe, bunu hem bireysel kazanım, hem sektörün kazanımı hem de ulusal ve uluslararası bir kazanım olarak değerlendiriyor.

80’in üstünde program var

Ülkemizde iki yıllık ön lisans ve dört yıllık lisans lojistik programlarının sayısının hızla artarak 80’in üzerine çıktığını ancak içerik ve yabancı dille eğitim verenlerin mezun sayısının, sektörün yetişmiş lojistikçi gereksinimi ile karşılaştırıldığında, oldukça az olduğu söyleyen Düztepe, İngilizce ve çoğu zaman ikinci bir yabancı dil bilmeden var olmanın mümkün olmayacağı lojistik dünyasında, iyi yetişmiş, profesyonel lojistikçilere olan gereksinimin devam ettiğini vurguluyor. Düztepe, BİLGİ’nin bu süreçte gerekli temel ve lojistik alanı bilgilerini içselleştirmiş, en az bir yabancı dil bilen, dünya ile entegre olmuş, çevresinin farkında, teknolojiyi etkili kullanabilen ve çözüm üreten mezunlarıyla lojistik eğitiminde fark yaratacağını dile getiriyor.

Türkiye’de lojistik sektörünün hızla geliştiğini, büyüme hızının diğer sektörlerden daha yüksek olduğunu belirten Şerafettin Düztepe’ye göre sektörün iyi eğitim almış, lojistik konularda bilgili, yetişmiş insan kaynağına gereksinimi var. Bu gereksinimin artarak devam edeceği konusunda sektörde hemen herkes aynı düşünceyi paylaşıyor.

İş dünyasında rekabetin artık şirketler arasında değil tedarik ağları arasında yaşandığını bilerek, tedarik zincirinin iyi yönetilmesi ve lojistik verimlilik yardımıyla maliyetleri indirme ve hizmeti iyileştirmenin mümkün olduğuna inanan Düztepe, “Lojistiğin yöneticiler tarafından bir rekabet avantajı olarak kullanılabilmesi için lojistiğin tedarik zincirindeki konumu ve ana faaliyetleri ekonomik, bilimsel, teknolojik ve doğru lojistik uygulamaları öğrenilerek gerçekleştirilebilir” diyor.

“Mezunlarımızın aldığı eğitimle firmaları daha ileriye taşıyacağına olan inancımız tamdır” diyen Yrd. Doç. Dr. Düztepe, bilgi teknolojilerinin temelden şekillendirdiği lojistik sektörünün önümüzdeki yıllarda yeniliklere açık, sayısal ve daha çok teknoloji ile içi içe olacağını belirtiyor. Düztepe bununla ilgili şöyle konuşuyor: “Teknolojik gelişmeler, kurumsal yazılımlar, radyo frekans tanımlama (RFID),  simülatörler, web tabanlı sistemler, takip ve izleme sistemleri ve diğerleri, lojistik süreçlerini değiştiriyor, bu tür yenilikleri takip eden ve uygulayan mezunlar ve işletmeler rekabette önde oluyor.”

İlk mezunlar Haziran 2015’de

BİLGİ’de Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Programı, Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu’na bağlı bir lisans programı olarak açıldığını ve 2011-2012 akademik dönemde ilk öğrencilerini alarak öğrenime başladığını söyleyen Düztepe, bugün itibarıyla henüz mezun vermediklerini, hazırlık sınıfında, birinci sınıfta, ikinci sınıfta ve üçüncü sınıfta öğrencilerinin olduğunu, Haziran 2015’de ilk mezunları vereceklerini söylüyor.

Programı hazırlarken lojistik sektörünün gereksinimlerinden yola çıktıklarını ve sektör “hangi bilgilerle donatılmış mezunlar istiyor?” sorusuna yanıt vermeye çalıştıklarını vurgulayan Düztepe, “Dersleri ve içeriklerini hazırlarken akademisyenler ve sektör çalışanları birlikteydik. Bundan sonraki gelişmeleri de sektör çalışanları ile birlikte yapmayı planlıyoruz. İlk mezunlarımızdan itibaren mezunlarımızı da bu çalışma gurubumuz içerisine alacağız. Öğrenim dört yıllık bir lisans programıdır ve İngilizce olarak yürütülmektedir. Şu anda bölümümüzde 136 öğrenci bulunmaktadır. Üniversitemizin bu programı merkezi yerleştirme sistemi ile her yıl 60 öğrenci almaktadır” diye konuşuyor.

Öğrencilerin programdaki zorunlu derslerle lojistik konusunda uzman, seçmeli derslerle de üniversite nosyonu kazanmış ve diğer öğretilerden yararlanarak lojistik konulara yaklaşabilecek bilgi düzeyine ulaşmasını hedefleyen bir program yaptıklarını dile getiren Düztepe, lojistik derslerinin daha iyi kavranabilmesi amacıyla; ekonomi, işletme, hukuk ve istatistik gibi temel derslerle birlikte, uzmanlaşmaya yönelik olarak tedarik zinciri yönetimi, lojistikte sayısal yöntemler,  stok yönetimi, satın alma ve kontrat yönetimi, ulaştırma sistemleri, ulaştırmada çoklu modeller, stratejik lojistik yönetimi, tedarik zincirinde modelleme, tedarik zincirinde risk yönetimi, ulaştırmada sigortalama, liman işletmeciliği ve gümrük, lojistikte bilgi sistemleri, lojistikte kalite yönetimi, tehlikeli madde taşımacılığı gibi dersler işlendiğinin bilgisini veriyor.

Durağanlığı sevmeyen, sürekli hareket içerisinde olmayı arzu eden, gerektiğinde 24 saat işi ile yaşayabilecek, lojistik sektöründe gelecek gören gençlere programı seçmelerini öneren Düztepe’ye göre, sektörün uzmana gereksinim duyması ve hızlı büyümesi bir artı değer olarak kabul edilebilir. Lojistiğin herhangi bir alanında aile işletmesi olarak faaliyet gösteren yakınları olan gençlere de önerilebilecek bir program olduğunu söyleyen Şerafettin Düztepe, “Lojistiğe ilgi duyan ve lojistiği seven, problem çözmeye meraklı, iletişim yeteneği gelişmiş bütün öğrencileri bölümümüze bekliyoruz” diyor.

“Donanımlı mezun vereceğiz”

BİLGİ’nin genel kazanımları olan, özgür düşünebilen, yaratıcılık yönü gelişmiş olmanın yanında;

lojistik faaliyetin her alanında bilgi sahibi, bu konularda gerekli ileri bilgi düzeyine ulaşabilmeyi bilen, lojistik problemleri anlayabilen, analiz eden ve çözüm önerileri oluşturabilen, stok, depolama, ulaştırma, satın alma, gümrük, sigorta, tedarik zinciri gibi temel konularda yeterli bilgiye sahip bu bilgiyi etkin kılabilmek için gerekli programları bilen ve kullanabilen yaşam boyu lojistiği öğrenebilecek ve kendini geliştirebilecek donanıma sahip mezunlar vermeyi hedeflediklerini açıklayan Düztepe, lojistik öğrenimi almış mezunların, lojistik hizmet alan, lojistik hizmet veren ve düzenleyici kurum ve kuruluşlarda çalışabileceğini belirtiyor.

Lojistik hizmeti alan kuruluşların kendi organizasyonlarında lojistik faaliyeti yürüten kuruluşlar olduğunu belirten Düztepe, buna örnek olarak hastaneler, üretim tesisleri, perakendecileri veriyor. Lojistik hizmeti verenlerin ise genelde ulusal veya uluslararası lojistik şirketleri olduğunu ifade eden Düztepe, “Düzenleyici kuruluşlar ise belediyeler, bakanlıklar, resmi kurumlar ile ulusal veya uluslararası organizasyonlardır. Diğer bir anlatımla, lojistik faaliyetin yürütüldüğü her yerde profesyonel lojistikçilere gereksinim duyulmaktadır” diye bilgi veriyor.

Bu yıl ikinci ve üçüncü sınıfı bitirecek olan öğrencilerden bazılarının Avrupa’daki lojistik şirketlerinde üç ay staj yapacaklarını dile getiren Düztepe, bu konuda şunları söylüyor: “Bu staj süresince öğrencilerimiz Erasmus fonlarından yararlanacaklar ve ülkelere göre değişmekle birlikte 400-600 Euro arasında aylık parasal destek alacaklar. Üniversitemizin Uluslararası Merkez’i ile yaptığımız ortak çalışmalar sonucu bu yaz ilk olarak başlayacağımız bu uygulamanın çok önemli ve bölümümüze ayrıcalık kazandıracak bir uygulama olacağını düşünüyorum.”

Öğrenci değişim programı kapsamında Lojistik Bölümü’nden ders almış ve alacak olan yabancı öğrenciler olduğunu söyleyen Düztepe, “Bizim öğrencilerimizin de Erasmus öğrenci değişim programı kapsamında yabancı üniversitelerden ders alıp kredilerini transfer etmeleri ile ilgili üniversiteler arası görüşmelerimiz devam ediyor. Çok kısa bir süre sonra tamamlanacağını ve önümüzdeki yıl bölüm öğrencilerimizi Erasmus kapsamında Avrupa’daki ilgili bölümlere gönderebileceğimizi söyleyebilirim” diye konuşuyor.

İki staj zorunluluğu var

Programın başarı ile tamamlanabilmesi için iki staj zorunluluğu olduğuna dikkat çeken Şerafettin Düztepe, bu konuda ise şunları söylüyor: “Birincisi ikinci sınıf bitiminde, ikincisini üçüncü sınıf bitiminde yapılıyor. Bunlardan birisini, özellikle ikincisini yurtdışında yapmalarını istiyor ve öğrencilerimizi bu yönde teşvik ediyor ve destekliyoruz. Öğrencilerimiz yurtdışı stajlarını yapmaya 2014 yazında başlayacaklar. Yurtiçi stajı için ise, derse gelen sektör çalışanları öğrencilerimize staj olanaklarını da sunuyorlar. İkinci sınıf stajını tamamlayan öğrencilerimizden bazıları iş tekliflerini aldılar bile. Öğrencilerimizin staj yaptıkları kurumlar ile henüz bir anlaşma yapmadık. Programımız çok yeni. Şu an üçüncü sınıfı okuyan öğrencilerimiz ilk stajlarını geçtiğimiz yaz ayında yaptılar. Bir kaç staj evresi geçirdikten sonra doğal olarak kurumlar arası bir anlaşmaya gidilecektir. Böyle bir uygulama programımıza ve şirketlere güç kazandıracaktır.”

Bölüm olarak her yıl gerçekleştirilen Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık (Logitrans) Fuarı’na katıldıklarını ifade eden Düztepe, öğrencilerle birlikte katıldıkları fuar boyunca bölüm adına kurulan stantta; lojistik bölümünde öğrenim görmek isteyen potansiyel öğrencilere bilgi aktardıklarını, lojistik şirketlerinin kendilerini, kendilerinin de şirketlerin stantlarını ziyaret ederek sektör ile ilişkilerini güçlendirdiklerini anlatıyor.

Bu yıl 21-23 Kasım tarihleri arasında gerçekleşen fuara bölüm öğrencilerinin tamamına yakınının katıldığını ve lojistik firmalarımı gezerek bilgilerini artırdıklarını söyleyen Düztepe, ayrıca lojistik teması içeren fuarlara da ziyaretçi olarak öğrencilerle birlikte katıldıklarını belirtiyor.

2014 yılında ilk defa dördüncü sınıf öğrencilerine sahip olacaklarına dikkat çeken Şerafettin Düztepe, “Doğal olarak da bir yıl sonra mezunlarımızın başarısını görmek bizim için büyük bir mutluluk olacaktır. Mezun öğrencilerimizin BİLGİ mezunlar derneğine üye olmalarının yanında, şimdi faaliyet göstermekte oldukları Lojistik Kulübü üyeliklerini mezun lojistikçiler olarak devam ettirmelerini arzuluyoruz. Mezuniyet sonrasında, mezunlarımızın ne kadarının kendi şirketlerinde, ne kadarının bir lojistik şirketinde çalıştığının belirlenmesi ve mezuniyet sonrası ne sürede bu işlere başladıklarının ve mesleklerinde ilerleme sürelerinin izlenmesi hedeflerimiz arasındadır. Bu aynı zamanda programın başarı ölçülerinden birisi olarak da yerini alacaktır” diyor.

“Sektörle işbirliğini artıracağız”

2014 ve izleyen yıllar için bölümle ilgili hedeflerinden de söz eden Düztepe bu konuda şunları anlatıyor: “2014 ve sonrası hedeflerimizin, başlamış olduğumuz sektör işbirliğini geliştirerek devam ettirmek, sektörden daha fazla eğitimcinin programımıza katkısını sağlamak ve derslerde öğrencilerimizle buluşturabilmek, isteyen öğrencimizin bir stajını yurt dışında yapabilmeleri için her türlü olanağı yaratmak olduğunu söyleyebilirim.”

Lojistik lisans programlarının birbiri ile benzerlikler taşıdığını, programlarda okutulan derslerin büyük oranda benzeştiğini belirten Düztepe’ye göre programı farklı ve gerçekçi kılacak olan kıstas, hangi ölçüde sektörle birlikte olduğudur. BİLGİ’nin Uluslararası Lojistik Bölümü’nü farklı kılan özelliklerin başında bunun geldiğini söyleyen Düztepe, “Lojistikte Güncel Konular adında bir dersimiz var. Bu ders haftada üç saat olarak işleniyor ve her hafta lojistik şirketlerden bir kişi derse geliyor. Dersin birinci bölümünde seçilmiş konu işleniyor, ikinci bölümünde ise soru ve yanıtlarla konu derinlemesine analiz ediliyor. 2012-2013 döneminde bu derse gelen sektör hocalarımız, teori ile uygulamanın birleşmesine, birbirini tamamlamasına yardımcı oldu.

Bununla birlikte, Lojistikte yaratıcı düşünce adlı dersimizde her hafta bir makale okunuyor ve derste tartışılıyor. Böylece lojistik konularda yazılmış makaleler ve güncel takip ediliyor. Bir yarıyılda bu ders sayesinde 15-16 makale incelenebiliyor. Seminer dersimizde ise, her öğrencinin dersin öğretim üyesi yönlendirmesiyle mezun olmadan önce, seçilmiş lojistik konularda iki seminer hazırlaması ve sunması sağlanıyor” diyerek BİLGİ’nin farkını anlatıyor.

Sektörden hocalar ders veriyor

2012-2013 akademik döneminde Lojistikte Güncel Konular dersine gelen sektörden hocalar:

CEVA Lojistik Başkan Yardımcısı Turhan Özen

Borusan Lojistik Genel Müdür Yardımcısı Serdar Erçal

Venti Eğitim ve Danışmanlık Şirketi Genel Müdürü Ahmet Tansık

Havi Lojistik Genel Müdürü Altan Sekmen

Soğuk zincir danışmanı Taner Atlatırlar

G2M Yönetim Kurulu Başkanı Melih Şahinöz

Sertrans Genel Müdürü Berat  Arda Dedekoca

NETLOG Lojistik Yürütme Kurulu Üyesi İbrahim Bektaş

Catoni Deniz İşleri Genel Müdür Yardımcısı Murat Hatabay

Reks Frigo Genel Müdürü İbrahim